Этого треда уже нет.
Это копия, сохраненная 8 января 2019 года.

Скачать тред: только с превью, с превью и прикрепленными файлами.
Второй вариант может долго скачиваться. Файлы будут только в живых или недавно утонувших тредах. Подробнее

Если вам полезен архив М.Двача, пожертвуйте на оплату сервера.
изображение.png30 Кб, 299x108
Կալաշնիկովի ինքնաձիգ 402715 В конец треда | Веб
Վաղ արտադրության ԱԿ-74-ը առաջին իսկական գրոհային հրացաններից մեկն էր։ Նույնիսկ վեց տասնամյակ անց, ԱԿ-74 մոդելը և դրա տարբերակներ ամենաշատ օգտագործվող և ամենահայտնի գրոհային հրացաններից են աշխարհում՝ իրենց դիմացկունությանը, ցածր արտադրական ծախսերի և հեշտ օգտագործման շնորհիվ։ Այն արտադրվել է շատ երկրներում և օգտագործվել է ինչպես կանոնավոր, այնպես էլ անկանոն զինված ուժերի, հեղափոխական և ահաբեկչական կազմակերպությունների կողմից։ ԱԿ-74-ն, բացյ այդ, հիմք է հանդիսացել զարգացնելու բազմաթիվ այլ բնորոշ և անձնակազմի ծառայող հրազեների տեսակներ։ Աշխարհում, ավելի շատ ԱԿ տեսակի հրացաններ են արտադրվել, քան մյուս բոլոր գրոհային հրացանները միասին վերցրած։
sage 2 402720
Карабах - это Азербайджан! Армян на кол!
sage 3 402721
Qarabağ Azərbaycandır! Ermənilər saymaqdadır!
4 402729
>>02720
Արցախյան ազատագրական պատերազմը Արցախի Հանրապետության դեմ Ադրբեջանի Հանրապետության ագրեսիայի հետևանքով ծագած զինված հակամարտությունն է 1988–1994-ին։ Կոչվում է նաև Արցախյան ազատագրական պատերազմ 1988–1994 կամ արցախա-ադրբեջանական զինված հակամարտություն։ 1988-ից մինչև 1991-ի ապրիլի 30-ը կրել է հիմնականում տեղային բնույթ և դրսևորվել համապարփակ շրջափակման, պետական ու անհատական ունեցվածքի ավարառության, բերքի և ցանքատարածությունների փչացման կամ բերքահավաքին խոչընդոտելու, հայկական բնակավայրերի, մերձակա օժանդակ տնտեսությունների ու արտադրական ձեռնարկությունների վրա ավազակային հարձակումների և հակաօրինական այլ գործողությունների տեսքով։ Դրանց հաջորդել են կազմակերպված ու բացահայտ զինված ներխուժումները և տարածքներ զավթելու, հայ ազգաբնակչությանը բռնի տեղահանելու նպատակով իրականացված լայնածավալ ռազմական գործողությունները։

Արցախյան շարժման առաջին իսկ օրերից (1988-ի փետրվար) Ադրբեջանում սկսվել է սանձարձակ հակահայկական քարոզչական պատերազմ։ «Հայերին բնաջնջել, հողն արյամբ նվաճել» և այլ մոլեռանդ կոչերով հագեցած ադրբեջանական պետական քարոզչությունը գրգռել է ամբոխին, ինչի հետևանքով Ադրբեջանում սկսվել են հայերի նկատմամբ բացահայտ բռնարարքներ ու ջարդեր։ Հակառակորդը դիմել է տնտեսական շրջափակման ամենատարբեր ձևերի՝ արտաքին աշխարհից, մանավանդ Հայաստանից ԼՂԻՄ-ի մեկուսացմանը, ժողովրդատնտեսական բեռների, սննդամթերքի, վառելանյութերի և առաջին անհրաժեշտության այլ իրերի ներկրման կամ տեղափոխման արգելակմանը ևս։ Դադարեցվել է երկաթուղային շարժակազմերի և բեռնատար ավտոմեքենաների մուտքը ԼՂԻՄ, արգելափակվել են մարզի ներքին հաղորդակցության ավտոճանապարհները։ Սկսվել են Սումգայիթի, Գանձակի, Բաքվի հայ բնակչության ջարդերն ու տեղահանությունները (տես Սումգայիթի ջարդեր, Բաքվի ջարդեր, Կիրովաբադի ինքնապաշտպանություն), որոնք պատերազմական գործողությունների յուրօրինակ դրսևորում էին՝ ուղղված Արցախի ու արցախցիների դեմ, քանի որ այդ քաղաքների հայերի մեծ մասը արցախյան ծագում ուներ կամ ծնվել էր հենց Արցախում։ Ադրբեջանական ագրեսիայի առաջին թիրախներ են դարձել Հյուսիսային Արցախի բնակավայրերը։ Դեռևս 1987-ի վերջերին Ադրբեջանական ԽՍՀ ՆԳՆ ստորաբաժանումները բռնություններ են իրագործել մարշալներ Հովհաննես Բաղրամյանի ու Համազասպ Բաբաջանյանի ծննդավայր Չարդախլու գյուղում և այն հայաթափել։ Դա և 1990-ի հունվարի 12–14-ին Ազատի, Գետաշենի ու Մանաշիդի վրա հարձակումները դարձել են Հյուսիսային Արցախի հայության բացահայտ բռնի տեղահանության սկիզբը, ինչն ավարտին է հասցվել հակամարտության հերթական փուլի ընթացքում։ Ագրեսիայի այդ նախապատրաստությունները, այդ թվում՝ 1988-ի փետրվարից մինչև 1991-ի ապրիլն ընկած ժամանակամիջոցում ադրբեջանցիների ավազակախմբերի, Ադրբեջանական ԽՍՀ ՆԳՆ ՄՀՆՋ-ի և ԽՍՀՄ ներքին զորքերի ստորաբաժանումների համատեղ պատժիչ գործողությունները, անձնագրային ռեժիմի պահպանման քողի տակ իրականացված ձերբակալությունները, բռնությունները և սպանությունները, արցախահայությանն ի վերջո կանգնեցրել են զինված ինքնապաշտպանության դիմելու անհրաժեշտության առջև։ Մանավանդ, 1991-ի ապրիլի 30-ին Կենտրոնի ձեռնարկված «Օղակ» ռազմական գործողությունը, որի ընթացքում հայաթափվել են Հյուսիսային Արցախի Գետաշեն ու Մարտունաշեն բնակավայրերը, Հադրութի շրջանի ծայրամասային գյուղերը և Շուշիի շրջանի Բերդաձորի ենթաշըրջանը, փաստորեն հաստատել է հիմնահարցը պատերազմի միջոցով լուծելու Ադրբեջանի որդեգրած քաղաքական գծի անշրջելիությունը։ ՂԱՊ-ը կարելի է բաժանել 5 հիմնական փուլերի, որոնք ընդմիջվել են ընդհանուր և կարճատև օպերատիվ հրադադարներով։
4 402729
>>02720
Արցախյան ազատագրական պատերազմը Արցախի Հանրապետության դեմ Ադրբեջանի Հանրապետության ագրեսիայի հետևանքով ծագած զինված հակամարտությունն է 1988–1994-ին։ Կոչվում է նաև Արցախյան ազատագրական պատերազմ 1988–1994 կամ արցախա-ադրբեջանական զինված հակամարտություն։ 1988-ից մինչև 1991-ի ապրիլի 30-ը կրել է հիմնականում տեղային բնույթ և դրսևորվել համապարփակ շրջափակման, պետական ու անհատական ունեցվածքի ավարառության, բերքի և ցանքատարածությունների փչացման կամ բերքահավաքին խոչընդոտելու, հայկական բնակավայրերի, մերձակա օժանդակ տնտեսությունների ու արտադրական ձեռնարկությունների վրա ավազակային հարձակումների և հակաօրինական այլ գործողությունների տեսքով։ Դրանց հաջորդել են կազմակերպված ու բացահայտ զինված ներխուժումները և տարածքներ զավթելու, հայ ազգաբնակչությանը բռնի տեղահանելու նպատակով իրականացված լայնածավալ ռազմական գործողությունները։

Արցախյան շարժման առաջին իսկ օրերից (1988-ի փետրվար) Ադրբեջանում սկսվել է սանձարձակ հակահայկական քարոզչական պատերազմ։ «Հայերին բնաջնջել, հողն արյամբ նվաճել» և այլ մոլեռանդ կոչերով հագեցած ադրբեջանական պետական քարոզչությունը գրգռել է ամբոխին, ինչի հետևանքով Ադրբեջանում սկսվել են հայերի նկատմամբ բացահայտ բռնարարքներ ու ջարդեր։ Հակառակորդը դիմել է տնտեսական շրջափակման ամենատարբեր ձևերի՝ արտաքին աշխարհից, մանավանդ Հայաստանից ԼՂԻՄ-ի մեկուսացմանը, ժողովրդատնտեսական բեռների, սննդամթերքի, վառելանյութերի և առաջին անհրաժեշտության այլ իրերի ներկրման կամ տեղափոխման արգելակմանը ևս։ Դադարեցվել է երկաթուղային շարժակազմերի և բեռնատար ավտոմեքենաների մուտքը ԼՂԻՄ, արգելափակվել են մարզի ներքին հաղորդակցության ավտոճանապարհները։ Սկսվել են Սումգայիթի, Գանձակի, Բաքվի հայ բնակչության ջարդերն ու տեղահանությունները (տես Սումգայիթի ջարդեր, Բաքվի ջարդեր, Կիրովաբադի ինքնապաշտպանություն), որոնք պատերազմական գործողությունների յուրօրինակ դրսևորում էին՝ ուղղված Արցախի ու արցախցիների դեմ, քանի որ այդ քաղաքների հայերի մեծ մասը արցախյան ծագում ուներ կամ ծնվել էր հենց Արցախում։ Ադրբեջանական ագրեսիայի առաջին թիրախներ են դարձել Հյուսիսային Արցախի բնակավայրերը։ Դեռևս 1987-ի վերջերին Ադրբեջանական ԽՍՀ ՆԳՆ ստորաբաժանումները բռնություններ են իրագործել մարշալներ Հովհաննես Բաղրամյանի ու Համազասպ Բաբաջանյանի ծննդավայր Չարդախլու գյուղում և այն հայաթափել։ Դա և 1990-ի հունվարի 12–14-ին Ազատի, Գետաշենի ու Մանաշիդի վրա հարձակումները դարձել են Հյուսիսային Արցախի հայության բացահայտ բռնի տեղահանության սկիզբը, ինչն ավարտին է հասցվել հակամարտության հերթական փուլի ընթացքում։ Ագրեսիայի այդ նախապատրաստությունները, այդ թվում՝ 1988-ի փետրվարից մինչև 1991-ի ապրիլն ընկած ժամանակամիջոցում ադրբեջանցիների ավազակախմբերի, Ադրբեջանական ԽՍՀ ՆԳՆ ՄՀՆՋ-ի և ԽՍՀՄ ներքին զորքերի ստորաբաժանումների համատեղ պատժիչ գործողությունները, անձնագրային ռեժիմի պահպանման քողի տակ իրականացված ձերբակալությունները, բռնությունները և սպանությունները, արցախահայությանն ի վերջո կանգնեցրել են զինված ինքնապաշտպանության դիմելու անհրաժեշտության առջև։ Մանավանդ, 1991-ի ապրիլի 30-ին Կենտրոնի ձեռնարկված «Օղակ» ռազմական գործողությունը, որի ընթացքում հայաթափվել են Հյուսիսային Արցախի Գետաշեն ու Մարտունաշեն բնակավայրերը, Հադրութի շրջանի ծայրամասային գյուղերը և Շուշիի շրջանի Բերդաձորի ենթաշըրջանը, փաստորեն հաստատել է հիմնահարցը պատերազմի միջոցով լուծելու Ադրբեջանի որդեգրած քաղաքական գծի անշրջելիությունը։ ՂԱՊ-ը կարելի է բաժանել 5 հիմնական փուլերի, որոնք ընդմիջվել են ընդհանուր և կարճատև օպերատիվ հրադադարներով։
5 402730
sage 6 402734
>>02729
XX əsrin sonlarına yaxın keçmiş SSRİ məkanında gedən ictimai-siyasi proseslər Sovet imperiyasının subyektləri olan bəzi respublikalarda münaqişələrlə müşayiət olundu. Bu hadisələrdən ən çox əziyyət çəkənlər indiki Ermənistan Respublikasında və Azərbaycan Respublikasının Dağlıq Qarabağ və onun ətrafındakı bölgələrdə yaşayan dinc azərbaycanlılar oldu. Ermənistanın Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsinə olan torpaq iddiası yüzlərlə yaşayış məntəqəsinin xarabazarlığa çevrilməsi, minlərlə insanın həlak olması, 1 milyona qədər dinc əhalinin öz ev-eşiyindən didərgin düşməsi ilə nəticələndi. Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edilmiş Azərbaycan torpaqlarından didərgin düşən bu insanların faciəsinin kökləri tarixin daha dərin qatlarına gedir.

Azərbaycanın qədim yurd yerlərindən, zəngin mədəniyyət məbədlərindən sayılan bu ərazilər zaman-zaman qanlı müharibələr meydanına çevrilsə də, bu torpaqların əsl faciəsi XVIII əsrin sonu XIX əsrin əvvəllərində başladı.

Qafqazı işğal etməyi qarşısına məqsəd qoymuş Çar Rusiyası Azərbaycan uğrunda İranla müharibələrə başladı. Nəticədə Şimali Azərbaycan ərazisində yerləşən bütün xanlıqlar Rusiya imperiyası tərəfindən işğal olundu. 1828-ci il fevralın 10-da Çar Rusiyası ilə İran arasında imzalanmış Türkmənçay müqaviləsinə görə Şimali Azərbaycan Rusiya imperiyasının, Cənubi Azərbaycan isə İranın tərkibinə daxil oldu.

1826-1828-ci illər müharibəsi gedişində İrandan və Azərbaycanın cənub ərazilərindən Cənubi Qafqaza 18 min erməni ailəsi köçürüldü. Daha sonrakı iki ildə Yelizavetpol və İrəvan quberniyaları ərazisinə İrandan 40 min, Türkiyədən isə 84 000 erməni köçürüldü.

Rus çarının xüsusi himayəsi altında ermənilər az zaman içərisində yerli azərbaycanlıları silah və zor gücünə qaçqına çevirdilər. Beləliklə, XX əsrin əvvəllərində bu ərazilərdəki demoqrafik vəziyyət xeyli dəyişdi. Yeni yurd yerlərində məskunlaşan ermənilər az keçmədi ki, "Dənizdən-dənizə Böyük Ermənistan" xülyasına düşdülər. 1890- cı ildə Tiflisdə “Daşnaksütyun” təşkilatının yaradılması ilə erməni millətçiləri bütün Qafqaz ərazisində azərbaycanlı əhaliyə qarşı kütləvi qırğın əməliyyatlarına başladılar. Bu qanlı hadisələr 1905-1907-ci illərdə xüsusilə qabardı. Həmin illərdə Zəngəzurda, Qarabağda və digər bölgələrdə minlərlə azərbaycanlı qətlə yetirildi.

1918-ci il may ayının 27-də Zaqafqaziya Seyminin buraxılması ilə Gürcüstan, Azərbaycan və Ermənistan öz müstəqilliklərini elan etdilər

Bu, o zaman idi ki, dünya müharibəsinin qalibləri bu regionda yeni sərhədləri cızmaqla məşğul idilər. Bolşevizmin yayılmasının qarşısını almaq üçün müstəqil Qafqaz respublikalarının mövcudluğunu zəruri hesab edən Qərb dövlətləri yalnız İrəvanın ermənilərə paytaxt olaraq veriləcəyi təqdirdə Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətini tanıyacaqlarını bildirdilər. Müstəqilliyini qorumaq və dünya ölkələri tərəfindən tanınmaq üçün Azərbaycan güzəştə getməyə məcbur oldu.

Bu, İrəvan və ona yaxın mahallarda yaşayan yüz minlərlə azərbaycanlının faciəsinə səbəb oldu

1905-07-ci və 1918-20-ci illərdə Zaqafqaziyada baş vermiş iki qırğın zamanı 2 milyona yaxın azərbaycanlı ermənilər tərəfindən qətlə yetirildi, öz ev-eşiyindən zorla qovuldu.

1920-ci ildə bolşevik Rusiyasının hərbi təcavüzü nəticəsində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti işğal olundu. Türkiyə ilə müharibədə ağır məğlubiyyətə uğrayan daşnak Ermənistanında da bir qədər sonra Sovet hakimiyyəti quruldu.

Sovet Rusiyası 1920-ci ildə Azərbaycanın Zəngəzur bölgəsini ərazisi kiçik olan Ermənistana bağışladı. 1923-cü ildə isə ermənilərin mənafeyinə uyğun olaraq Azərbaycan SSR ərazisində Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti yaradıldı.

İkinci dünya müharibəsi başa çatdıqdan sonra 1945-ci ilin noyabrında Ermənistan hökumətinin vəsatətini əsas götürərək SSRİ hökuməti xaricdə yaşayan ermənilərin Sovet Ermənistanına köçürülməsi haqqında qərar verdi. 1946-48 ci illərdə 100 min nəfər erməni qəbul edilib Ermənistanda yerləşdirildi.

Xaricdən köçürülən ermənilərin yerləşdirilməsində çətinliklər olduğunu bəhanə edən Ermənistan hökuməti bu respublikada yaşayan azərbaycanlı əhalinin Azərbaycan SSR-ə köçürülməsi təklifi ilə İosif Stalinə müraciət etdi. SSRİ Nazirlər Sovetinin 1947-ci il dekabrın 27-də qəbul etdiyi 4083 №-li qərarına əsasən, 1948-1953-cü illərdə 144 654 nəfər azərbaycanlı zorla Ermənistandan köçürüldü

1985-ci ildə Mixail Qorbaçovun hakimiyyətə gəlişi ilə onun ətrafına topladığı ermənilər və ermənipərəst qüvvələr dərhal hərəkətə keçərək çoxdan ürəklərində gəzdirdikləri «Böyük Ermənistan» ideyasını reallaşdırmaq üçün çoxdan hazırladıqları planı ortaya qoydular.1986-cı ildə Mixail Qorbaçovun Fransaya səfəri zamanı onun xeyir-duasını alan erməni millətçiləri üçün niyyətlərinin həyata keçirilməsi yolunda indi bircə maneə qalırdı- SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini, Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının Siyasi Bürosunun yeganə azərbaycanlı üzvü olan Heydər Əliyev. Hələ Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi işlədiyi dövrlərdən Heydər Əliyevin bu məsələyə sərt və kəskin münasibətindən xəbərdar olan erməni separatçıları və onların Kremldəki havadarları ilk tədbir kimi, 1987-ci ildə onun tutduğu vəzifədən uzaqlaşdırılmasına nail oldular

“Dənizdən dənizə Böyük Ermənistan” ideyasının əsas müəllifi və ilhamvericisi olan “Daşnaksutyun” partiyasının mənzil-qərargahının Parisdən İrəvana köçürülməsi, regionda vəziyyətin son həddə qədər gərginləşməsinə gətirib çıxartdı.

1988-ci ilin fevral ayında Sumqayıt şəhərində SSRİ Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin və ermənilərin əli ilə həyata keçirdiyi hadisələrdən sonra erməni millətçilərinin əli ilə hədə-qorxu və terror hesabına Ermənistanda yaşayan 250 mindən artıq azərbaycanlı öz doğma yurdlarından qovuldu. Bu etnik təmizləmə əməliyyatları nəticəsində 216 nəfər qətlə yetirildi ki, bunlardan 57-si qadın, 23-ü uşaq idi.

Beləliklə erməni millətçilərinin 1905-ci ildən başlayan etnik təmizləmə siyasəti nəticəsində ümumilikdə 1.5 milyon azərbaycanlı didərgin salındı və Ermənistan monoetnik dövlətə çevrildi.
sage 6 402734
>>02729
XX əsrin sonlarına yaxın keçmiş SSRİ məkanında gedən ictimai-siyasi proseslər Sovet imperiyasının subyektləri olan bəzi respublikalarda münaqişələrlə müşayiət olundu. Bu hadisələrdən ən çox əziyyət çəkənlər indiki Ermənistan Respublikasında və Azərbaycan Respublikasının Dağlıq Qarabağ və onun ətrafındakı bölgələrdə yaşayan dinc azərbaycanlılar oldu. Ermənistanın Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsinə olan torpaq iddiası yüzlərlə yaşayış məntəqəsinin xarabazarlığa çevrilməsi, minlərlə insanın həlak olması, 1 milyona qədər dinc əhalinin öz ev-eşiyindən didərgin düşməsi ilə nəticələndi. Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edilmiş Azərbaycan torpaqlarından didərgin düşən bu insanların faciəsinin kökləri tarixin daha dərin qatlarına gedir.

Azərbaycanın qədim yurd yerlərindən, zəngin mədəniyyət məbədlərindən sayılan bu ərazilər zaman-zaman qanlı müharibələr meydanına çevrilsə də, bu torpaqların əsl faciəsi XVIII əsrin sonu XIX əsrin əvvəllərində başladı.

Qafqazı işğal etməyi qarşısına məqsəd qoymuş Çar Rusiyası Azərbaycan uğrunda İranla müharibələrə başladı. Nəticədə Şimali Azərbaycan ərazisində yerləşən bütün xanlıqlar Rusiya imperiyası tərəfindən işğal olundu. 1828-ci il fevralın 10-da Çar Rusiyası ilə İran arasında imzalanmış Türkmənçay müqaviləsinə görə Şimali Azərbaycan Rusiya imperiyasının, Cənubi Azərbaycan isə İranın tərkibinə daxil oldu.

1826-1828-ci illər müharibəsi gedişində İrandan və Azərbaycanın cənub ərazilərindən Cənubi Qafqaza 18 min erməni ailəsi köçürüldü. Daha sonrakı iki ildə Yelizavetpol və İrəvan quberniyaları ərazisinə İrandan 40 min, Türkiyədən isə 84 000 erməni köçürüldü.

Rus çarının xüsusi himayəsi altında ermənilər az zaman içərisində yerli azərbaycanlıları silah və zor gücünə qaçqına çevirdilər. Beləliklə, XX əsrin əvvəllərində bu ərazilərdəki demoqrafik vəziyyət xeyli dəyişdi. Yeni yurd yerlərində məskunlaşan ermənilər az keçmədi ki, "Dənizdən-dənizə Böyük Ermənistan" xülyasına düşdülər. 1890- cı ildə Tiflisdə “Daşnaksütyun” təşkilatının yaradılması ilə erməni millətçiləri bütün Qafqaz ərazisində azərbaycanlı əhaliyə qarşı kütləvi qırğın əməliyyatlarına başladılar. Bu qanlı hadisələr 1905-1907-ci illərdə xüsusilə qabardı. Həmin illərdə Zəngəzurda, Qarabağda və digər bölgələrdə minlərlə azərbaycanlı qətlə yetirildi.

1918-ci il may ayının 27-də Zaqafqaziya Seyminin buraxılması ilə Gürcüstan, Azərbaycan və Ermənistan öz müstəqilliklərini elan etdilər

Bu, o zaman idi ki, dünya müharibəsinin qalibləri bu regionda yeni sərhədləri cızmaqla məşğul idilər. Bolşevizmin yayılmasının qarşısını almaq üçün müstəqil Qafqaz respublikalarının mövcudluğunu zəruri hesab edən Qərb dövlətləri yalnız İrəvanın ermənilərə paytaxt olaraq veriləcəyi təqdirdə Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətini tanıyacaqlarını bildirdilər. Müstəqilliyini qorumaq və dünya ölkələri tərəfindən tanınmaq üçün Azərbaycan güzəştə getməyə məcbur oldu.

Bu, İrəvan və ona yaxın mahallarda yaşayan yüz minlərlə azərbaycanlının faciəsinə səbəb oldu

1905-07-ci və 1918-20-ci illərdə Zaqafqaziyada baş vermiş iki qırğın zamanı 2 milyona yaxın azərbaycanlı ermənilər tərəfindən qətlə yetirildi, öz ev-eşiyindən zorla qovuldu.

1920-ci ildə bolşevik Rusiyasının hərbi təcavüzü nəticəsində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti işğal olundu. Türkiyə ilə müharibədə ağır məğlubiyyətə uğrayan daşnak Ermənistanında da bir qədər sonra Sovet hakimiyyəti quruldu.

Sovet Rusiyası 1920-ci ildə Azərbaycanın Zəngəzur bölgəsini ərazisi kiçik olan Ermənistana bağışladı. 1923-cü ildə isə ermənilərin mənafeyinə uyğun olaraq Azərbaycan SSR ərazisində Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti yaradıldı.

İkinci dünya müharibəsi başa çatdıqdan sonra 1945-ci ilin noyabrında Ermənistan hökumətinin vəsatətini əsas götürərək SSRİ hökuməti xaricdə yaşayan ermənilərin Sovet Ermənistanına köçürülməsi haqqında qərar verdi. 1946-48 ci illərdə 100 min nəfər erməni qəbul edilib Ermənistanda yerləşdirildi.

Xaricdən köçürülən ermənilərin yerləşdirilməsində çətinliklər olduğunu bəhanə edən Ermənistan hökuməti bu respublikada yaşayan azərbaycanlı əhalinin Azərbaycan SSR-ə köçürülməsi təklifi ilə İosif Stalinə müraciət etdi. SSRİ Nazirlər Sovetinin 1947-ci il dekabrın 27-də qəbul etdiyi 4083 №-li qərarına əsasən, 1948-1953-cü illərdə 144 654 nəfər azərbaycanlı zorla Ermənistandan köçürüldü

1985-ci ildə Mixail Qorbaçovun hakimiyyətə gəlişi ilə onun ətrafına topladığı ermənilər və ermənipərəst qüvvələr dərhal hərəkətə keçərək çoxdan ürəklərində gəzdirdikləri «Böyük Ermənistan» ideyasını reallaşdırmaq üçün çoxdan hazırladıqları planı ortaya qoydular.1986-cı ildə Mixail Qorbaçovun Fransaya səfəri zamanı onun xeyir-duasını alan erməni millətçiləri üçün niyyətlərinin həyata keçirilməsi yolunda indi bircə maneə qalırdı- SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini, Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının Siyasi Bürosunun yeganə azərbaycanlı üzvü olan Heydər Əliyev. Hələ Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi işlədiyi dövrlərdən Heydər Əliyevin bu məsələyə sərt və kəskin münasibətindən xəbərdar olan erməni separatçıları və onların Kremldəki havadarları ilk tədbir kimi, 1987-ci ildə onun tutduğu vəzifədən uzaqlaşdırılmasına nail oldular

“Dənizdən dənizə Böyük Ermənistan” ideyasının əsas müəllifi və ilhamvericisi olan “Daşnaksutyun” partiyasının mənzil-qərargahının Parisdən İrəvana köçürülməsi, regionda vəziyyətin son həddə qədər gərginləşməsinə gətirib çıxartdı.

1988-ci ilin fevral ayında Sumqayıt şəhərində SSRİ Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin və ermənilərin əli ilə həyata keçirdiyi hadisələrdən sonra erməni millətçilərinin əli ilə hədə-qorxu və terror hesabına Ermənistanda yaşayan 250 mindən artıq azərbaycanlı öz doğma yurdlarından qovuldu. Bu etnik təmizləmə əməliyyatları nəticəsində 216 nəfər qətlə yetirildi ki, bunlardan 57-si qadın, 23-ü uşaq idi.

Beləliklə erməni millətçilərinin 1905-ci ildən başlayan etnik təmizləmə siyasəti nəticəsində ümumilikdə 1.5 milyon azərbaycanlı didərgin salındı və Ermənistan monoetnik dövlətə çevrildi.
sage 7 402735
Ermənistandakı etnik təmizləmə əməliyyatını başa çatdıran erməni millətçiləri bütün qüvvələrini Dağlıq Qarabağda cəmləşdirib, bu ərazidə yaşayan erməni separatçıları ilə birgə öz terrorçu fəaliyyətləri üçün Azərbaycan ərazisini əsas hədəfə çevirdilər

1991-ci ilin yayından başlayaraq Dağlıq Qarabağ ərazisində müharibə açıq xarakter almağa başladı. SSRİ-nin dağılması artıq mütəşəkkil ordu formasında fəaliyyət göstərən erməni hərbi birləşmələrinin Dağlıq Qarabağ ərazisində geniş miqyaslı hərbi əməliyyatlara başlamasına təkan verdi.

1992-ci il fevralın 25-dən 26-a keçən gecə Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ ərazisindəki Ermənistan silahlı dəstələri "Dağlıq Qarabağ separatçı qüvvələri"nin qərargah rəisi Arkadi Tomasyanın, müdafiə naziri Serj Sarkisyanın (indiki Ermənistan prezidenti), Ermənistanın keçmiş rəhbəri Robert Köçəryanın və digər erməni liderlərinin rəhbərliyi və keçmiş SSRİ-nin Xankəndində yerləşən 366-cı motoatıcı alayın köməkliyi ilə Xocalı şəhərində azərbaycanlılara və Axısxa türklərinə qarşı soyqırım cinayətini həyata keçirdilər

Xocalının işğalı zamanı 613 nəfər dinc sakin, o cümlədən 63 uşaq, 106 qadın, 70 qoca yalnız azərbaycanlı olduğuna görə, xüsusi amansızlıqla, işgəncələrlə öldürüldü, insanların başları kəsildi, gözləri çıxarıldı, hamilə qadınların qarınları süngü ilə deşik-deşik edildi. 487 nəfər şikəst edildi, 1275 sakin girov götürülərək amansız işgəncələrə məruz qaldı. Girov götürülənlərdən 150 nəfərin, o cümlədən 68 qadının və 26 uşağın taleyi bu günədək məlum deyil.

1988-1993-cü illərdə Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən Azərbaycan torpaqlarının 20 faizi - Dağlıq Qarabağın və ona bitişik 7 rayonun ərazisi, eləcə də Ermənistanla həmsərhəd rayonların 27 yaşayış məntəqəsi işğal edilib. 700 minədək azərbaycanlı öz vətənində məcburi köçkünə çevrilib, 20 min nəfər şəhid, 50 min nəfər əlil olub, 200 min nəfər müxtəlif bədən xəsarəti alıb, 4 853 nəfər isə itkin və girov düşüb.

Hərbi təcavüz nəticəsində Azərbaycanın böyük bir hissəsinin məhsuldar torpaqları işğal olunub. Ölkə iqtisadiyyatına təxminən 500 milyard ABŞ dollarından çox ziyan vurulub... İşğal olunmuş ərazilərdə yerli əhalinin qoyub getdiyi bütün əmlak ermənilər tərəfindən talan edilib.

Öz doğma yurdlarından didərgin düşmüş azərbaycanlı qaçqın və məcburi köçkünlər respublikanın 62 şəhər və rayonunda, 1600-dən çox sıx məskunlaşma obyektinə sığınaraq 12 çadır düşərgəsində, 3 dəmir yolu üzərindəki yük vaqonlarından ibarət qəsəbədə, 16 fin tipli qəsəbədə, yataqxanalarda, tikintisi yarımçıq qalmış binalarda, yeraltı qazmalarda və s. ağır və dözülməz şəraitli obyektlərdə yaşamağa məcbur oldular.

Azərbaycanda həmçinin 1990-cı ildə Orta Asiyadan didərgin salınmış 50 min nəfərədək Axısxa türkü ilə yanaşı, çeçen mənşəli Rusiya vətəndaşları, Əfqanıstan, İran, İraq, Fələstindən olan 11 min nəfərədək «qaçqın» statusu almaq niyyətində olan şəxs sığınacaq tapıb..

Bu humanitar fəlakətin nəticələrini aradan qaldırmaq üçün 1993-cü ildə yenidən hakimiyyətə gələn Heydər Əliyev beynəlxalq təsisatların köməyi ilə yanaşı problemin həllini dövlət səviyyəsində çözməyi vacib hesab edirdi.

Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin 29 dekabr 1999-cu il tarixli fərmanı əsasında yaradılan Dövlət Neft Fondunun təşkilində də qarşıya qoyulan ən başlıca məqsədlərdən biri Azərbaycanın neftdən əldə etdiyi gəlirlər üzərində şəffaflığın təmin olunması ilə bərabər, həm də Azərbaycan xalqının sosial cəhətdən aztəminatlı insanlarının, qaçqın və məcburi köçkünlərin vəziyyətlərinin yaxşılaşdırılmasına yönəltmək idi.

Heydər Əliyev siyasətinin nəticəsi olaraq dünya bazarına çıxan Azərbaycan neftinin ilk vəsaiti məhz qaçqın və məcburi köçkünlərin sosial müdafiəsinə, məişət şəraitinin yaxşılaşdırılmasına yönəldilib.

Ulu öndər Heydər Əliyev siyasətinin davamçısı olan cənab İlham Əliyev prezident seçkiləri öncəsi bildirmişdi ki, əgər xalq mənə inansa, məni dəstəkləsə növbəti beş il ərzində Azərbaycanda bir dənə də olsun çadır şəhərciyi qalmayacaq. Öz sözünə sadiq qalan ölkə prezidenti 2007-ci ilin dekabr ayında respublika ərazisində olan 12 çadır düşərgəsindən son çadırın da ləğvinə nail oldu. Beləliklə, Dövlət Neft Fondundan ayrılmış vəsaitlər hesabına ümumilikdə 3,2 milyon kv. metr mənzildən ibarət bütün sosial-texniki infrastrukturu ilə birlikdə 95 yeni qəsəbə salınmış, 50 min ailə 250 min nəfərədək qaçqın və məcburi köçkünün mənzil-məişət şəraiti yaxşılaşdırılmışdır. Bütün bunların nəticəsi kimi həyata keçirilən tədbirlər və beynəlxalq humanitar təşkilatlarla əməkdaşlıq, Azərbaycana səfər edən nüfuzlu təşkilatların rəhbərləri tərəfindən yüksək qiymətləndirilir.

Qaçqın və məcburi köçkünlərin sosial problemlərinin həlli üçün ümumilikdə 6,2 milyard manat vəsait sərf edilmişdir. Həmin vəsaitin 2,8 milyard manat büdcə vəsaiti, 2,0 milyardı Dövlət Neft Fondunun, 1,4 milyardı isə beynəlxalq maliyyə qurumları və ölkəmizdə fəaliyyət göstərən beynəlxalq humanitar təşkilatların vəsaitidir.
sage 7 402735
Ermənistandakı etnik təmizləmə əməliyyatını başa çatdıran erməni millətçiləri bütün qüvvələrini Dağlıq Qarabağda cəmləşdirib, bu ərazidə yaşayan erməni separatçıları ilə birgə öz terrorçu fəaliyyətləri üçün Azərbaycan ərazisini əsas hədəfə çevirdilər

1991-ci ilin yayından başlayaraq Dağlıq Qarabağ ərazisində müharibə açıq xarakter almağa başladı. SSRİ-nin dağılması artıq mütəşəkkil ordu formasında fəaliyyət göstərən erməni hərbi birləşmələrinin Dağlıq Qarabağ ərazisində geniş miqyaslı hərbi əməliyyatlara başlamasına təkan verdi.

1992-ci il fevralın 25-dən 26-a keçən gecə Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ ərazisindəki Ermənistan silahlı dəstələri "Dağlıq Qarabağ separatçı qüvvələri"nin qərargah rəisi Arkadi Tomasyanın, müdafiə naziri Serj Sarkisyanın (indiki Ermənistan prezidenti), Ermənistanın keçmiş rəhbəri Robert Köçəryanın və digər erməni liderlərinin rəhbərliyi və keçmiş SSRİ-nin Xankəndində yerləşən 366-cı motoatıcı alayın köməkliyi ilə Xocalı şəhərində azərbaycanlılara və Axısxa türklərinə qarşı soyqırım cinayətini həyata keçirdilər

Xocalının işğalı zamanı 613 nəfər dinc sakin, o cümlədən 63 uşaq, 106 qadın, 70 qoca yalnız azərbaycanlı olduğuna görə, xüsusi amansızlıqla, işgəncələrlə öldürüldü, insanların başları kəsildi, gözləri çıxarıldı, hamilə qadınların qarınları süngü ilə deşik-deşik edildi. 487 nəfər şikəst edildi, 1275 sakin girov götürülərək amansız işgəncələrə məruz qaldı. Girov götürülənlərdən 150 nəfərin, o cümlədən 68 qadının və 26 uşağın taleyi bu günədək məlum deyil.

1988-1993-cü illərdə Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən Azərbaycan torpaqlarının 20 faizi - Dağlıq Qarabağın və ona bitişik 7 rayonun ərazisi, eləcə də Ermənistanla həmsərhəd rayonların 27 yaşayış məntəqəsi işğal edilib. 700 minədək azərbaycanlı öz vətənində məcburi köçkünə çevrilib, 20 min nəfər şəhid, 50 min nəfər əlil olub, 200 min nəfər müxtəlif bədən xəsarəti alıb, 4 853 nəfər isə itkin və girov düşüb.

Hərbi təcavüz nəticəsində Azərbaycanın böyük bir hissəsinin məhsuldar torpaqları işğal olunub. Ölkə iqtisadiyyatına təxminən 500 milyard ABŞ dollarından çox ziyan vurulub... İşğal olunmuş ərazilərdə yerli əhalinin qoyub getdiyi bütün əmlak ermənilər tərəfindən talan edilib.

Öz doğma yurdlarından didərgin düşmüş azərbaycanlı qaçqın və məcburi köçkünlər respublikanın 62 şəhər və rayonunda, 1600-dən çox sıx məskunlaşma obyektinə sığınaraq 12 çadır düşərgəsində, 3 dəmir yolu üzərindəki yük vaqonlarından ibarət qəsəbədə, 16 fin tipli qəsəbədə, yataqxanalarda, tikintisi yarımçıq qalmış binalarda, yeraltı qazmalarda və s. ağır və dözülməz şəraitli obyektlərdə yaşamağa məcbur oldular.

Azərbaycanda həmçinin 1990-cı ildə Orta Asiyadan didərgin salınmış 50 min nəfərədək Axısxa türkü ilə yanaşı, çeçen mənşəli Rusiya vətəndaşları, Əfqanıstan, İran, İraq, Fələstindən olan 11 min nəfərədək «qaçqın» statusu almaq niyyətində olan şəxs sığınacaq tapıb..

Bu humanitar fəlakətin nəticələrini aradan qaldırmaq üçün 1993-cü ildə yenidən hakimiyyətə gələn Heydər Əliyev beynəlxalq təsisatların köməyi ilə yanaşı problemin həllini dövlət səviyyəsində çözməyi vacib hesab edirdi.

Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin 29 dekabr 1999-cu il tarixli fərmanı əsasında yaradılan Dövlət Neft Fondunun təşkilində də qarşıya qoyulan ən başlıca məqsədlərdən biri Azərbaycanın neftdən əldə etdiyi gəlirlər üzərində şəffaflığın təmin olunması ilə bərabər, həm də Azərbaycan xalqının sosial cəhətdən aztəminatlı insanlarının, qaçqın və məcburi köçkünlərin vəziyyətlərinin yaxşılaşdırılmasına yönəltmək idi.

Heydər Əliyev siyasətinin nəticəsi olaraq dünya bazarına çıxan Azərbaycan neftinin ilk vəsaiti məhz qaçqın və məcburi köçkünlərin sosial müdafiəsinə, məişət şəraitinin yaxşılaşdırılmasına yönəldilib.

Ulu öndər Heydər Əliyev siyasətinin davamçısı olan cənab İlham Əliyev prezident seçkiləri öncəsi bildirmişdi ki, əgər xalq mənə inansa, məni dəstəkləsə növbəti beş il ərzində Azərbaycanda bir dənə də olsun çadır şəhərciyi qalmayacaq. Öz sözünə sadiq qalan ölkə prezidenti 2007-ci ilin dekabr ayında respublika ərazisində olan 12 çadır düşərgəsindən son çadırın da ləğvinə nail oldu. Beləliklə, Dövlət Neft Fondundan ayrılmış vəsaitlər hesabına ümumilikdə 3,2 milyon kv. metr mənzildən ibarət bütün sosial-texniki infrastrukturu ilə birlikdə 95 yeni qəsəbə salınmış, 50 min ailə 250 min nəfərədək qaçqın və məcburi köçkünün mənzil-məişət şəraiti yaxşılaşdırılmışdır. Bütün bunların nəticəsi kimi həyata keçirilən tədbirlər və beynəlxalq humanitar təşkilatlarla əməkdaşlıq, Azərbaycana səfər edən nüfuzlu təşkilatların rəhbərləri tərəfindən yüksək qiymətləndirilir.

Qaçqın və məcburi köçkünlərin sosial problemlərinin həlli üçün ümumilikdə 6,2 milyard manat vəsait sərf edilmişdir. Həmin vəsaitin 2,8 milyard manat büdcə vəsaiti, 2,0 milyardı Dövlət Neft Fondunun, 1,4 milyardı isə beynəlxalq maliyyə qurumları və ölkəmizdə fəaliyyət göstərən beynəlxalq humanitar təşkilatların vəsaitidir.
sage 8 402736
Bu gün 21 beynəlxalq və 14 yerli humanitar təşkilat Azərbaycanın qaçqın, məcburi köçkün və aztəminatlı əhalisinə müxtəlif istiqamətlərdə yardım göstərir.

Beynəlxalq humanitar təşkilatlardan 7-i BMT agentliklərini, 6-ı ABŞ-ı, 5-i Avropa və 3-ü Şərq ölkələrini təmsil edir.

Onların şəffaf və sərbəst fəaliyyəti vahid mərkəzdən əlaqələndirilir. Prezident İlham Əliyevin fikrincə, əgər 1990-cı illərin əvvəllərində onların fəaliyyəti olmasaydı, bu humanitar fəlakət çox acı nəticələrə gətirib çıxara bilərdi.

BMT-nin Qaçqınlar üzrə Ali Komissarı Antonio Quterreş ölkəmizə səfəri zamanı qeyd etmişdir: «Azərbaycan Prezidentinin ölkədəki bütün qaçqın və məcburi köçkünlər üçün, o cümlədən beynəlxalq humanitar təşkilatlar üçün gördüyü işlər dünyanın oxşar problemlə qarşılaşan əksər ölkələri üçün nümunədir. Azərbaycan Hökuməti ilə əməkdaşlığımız çox yüksək səviyyədədir».

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin həyata keçirdiyi məqsədyönlü siyasətin təqdirəlayiq nəticəsi olaraq, Azərbaycan 2012-ci il 26 aprel tarixində daha bir nüfuzlu beynəlxalq təşkilata BMT-nin Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığının İcraiyyə Komitəsinə tamhüquqlu üzv seçilmişdir.

Azərbaycan Respublikası 1992-ci ilin dekabrında BMT-nin 1951-ci il «Qaçqınların statusu haqqında» Konvensiyasına və onun 1967-ci il Protokoluna qoşulmuş, qaçqın və məcburi köçkünlərlə bağlı beynəlxalq normalara tam uyğun hüquqi baza yaradılmışdır.

Ölkə Prezidenti tərəfindən 96 fərman və sərəncam imzalanmış, uzunmüddətli Dövlət Proqramları təsdiq edilmiş, Nazirlər Kabineti 368 qərar və sərəncam, Milli Məclis isə 34 qanun qəbul etmişdir.

Azərbaycanın işğal altında olan 20 faiz ərazisində infrastruktur tamamilə dağıdılıb, 1949-cu il Cenevrə Konvensiyasının tələblərinə zidd olaraq milliyyətcə erməni olan mülki əhali kənardan gətirilərək bu ərazilərə zorla yerləşdirilir. Tərkibində BMT-nin Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığının nümayəndələrinin də iştirak etdiyi ATƏT-in Minsk Qrupunun Həmsədrlərinin Səhra Qiymətləndirmə Missiyası 2010-cu ilin oktyabrında işğal altında olan Dağlıq Qarabağa və ətraf 7 rayona səfər zamanı bu cür halların bir daha şahidi olublar.

BMT Təhlükəsizlik Şurasının 4 qətnaməsi, NATO PA, AŞPA, İKT və başqa təşkilatların qəbul etdiyi qərarlar münaqişənin Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində həlli üçün hüquqi baza yaratsa da, Ermənistan bunların heç birinə əməl etmək istəmir. Nə beynəlxalq təşkilatlar, nə də insan haqlarının müdafiəsindən ağızdolusu danışan bəzi dairələr isə sanki bunu görmür.

Bunun da səbəbi aydındır... Çünki, bu gün Ermənistan Respublikasına rəhbərlik edən şəxslər vaxtı ilə Dağlıq Qarabağ ərazisində separatizmi alovlandıran, dinc azərbaycanlı əhaliyə qarşı törədilmiş qanlı cinayətlərin iştirakçılarıdırlar. Yüz minlərlə insanın faciəsi hesabına hakimiyyətə gəlmiş bu şəxslərin qeyri-konstruktiv mövqeyi bu gün təkcə Azərbaycanın qaçqın əhalisini deyil, elə Ermənistan Respublikasının vətəndaşlarını da ağır vəziyyətə salıb. Ermənistan bütün regional layihələrdən təcrid olunub. Ölkə əhalisi aclıq və səfalət içində yaşayır. Erməni diaspora təşkilatları 20 il bundan əvvəl bu münaqişəni dünyaya dini münaqişə kimi çatdırsalar da, bu gün onlara gizli və aşkar dəstək verən, onlarla yaxından əməkdaşlıq edən dövlətlərin siyahısına baxdıqda bunun nə qədər cəfəng bir ideya olduğu aydın görünür.

Azərbaycan hökuməti bu gün köçkünlərin bilavasitə ehtiyaclarının təmin etmək üçün əlindən gələni edir. Müvəqqəti olaraq hazırda yaşadıqları yerlərdə işləmələri və təminatı üçün tədbirlər görür. Lakin dünya bilməlidir ki, bu azərbaycanlıların problemlərinin yeganə həlli yolu onların öz torpaqlarına qayıtmasıdır. Bu, hər bir insanın haqqıdır. Azərbaycan hökuməti nəyin bahasına olursa-olsun buna nail olmaq üçün səylər göstərəcəkdir.
sage 8 402736
Bu gün 21 beynəlxalq və 14 yerli humanitar təşkilat Azərbaycanın qaçqın, məcburi köçkün və aztəminatlı əhalisinə müxtəlif istiqamətlərdə yardım göstərir.

Beynəlxalq humanitar təşkilatlardan 7-i BMT agentliklərini, 6-ı ABŞ-ı, 5-i Avropa və 3-ü Şərq ölkələrini təmsil edir.

Onların şəffaf və sərbəst fəaliyyəti vahid mərkəzdən əlaqələndirilir. Prezident İlham Əliyevin fikrincə, əgər 1990-cı illərin əvvəllərində onların fəaliyyəti olmasaydı, bu humanitar fəlakət çox acı nəticələrə gətirib çıxara bilərdi.

BMT-nin Qaçqınlar üzrə Ali Komissarı Antonio Quterreş ölkəmizə səfəri zamanı qeyd etmişdir: «Azərbaycan Prezidentinin ölkədəki bütün qaçqın və məcburi köçkünlər üçün, o cümlədən beynəlxalq humanitar təşkilatlar üçün gördüyü işlər dünyanın oxşar problemlə qarşılaşan əksər ölkələri üçün nümunədir. Azərbaycan Hökuməti ilə əməkdaşlığımız çox yüksək səviyyədədir».

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin həyata keçirdiyi məqsədyönlü siyasətin təqdirəlayiq nəticəsi olaraq, Azərbaycan 2012-ci il 26 aprel tarixində daha bir nüfuzlu beynəlxalq təşkilata BMT-nin Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığının İcraiyyə Komitəsinə tamhüquqlu üzv seçilmişdir.

Azərbaycan Respublikası 1992-ci ilin dekabrında BMT-nin 1951-ci il «Qaçqınların statusu haqqında» Konvensiyasına və onun 1967-ci il Protokoluna qoşulmuş, qaçqın və məcburi köçkünlərlə bağlı beynəlxalq normalara tam uyğun hüquqi baza yaradılmışdır.

Ölkə Prezidenti tərəfindən 96 fərman və sərəncam imzalanmış, uzunmüddətli Dövlət Proqramları təsdiq edilmiş, Nazirlər Kabineti 368 qərar və sərəncam, Milli Məclis isə 34 qanun qəbul etmişdir.

Azərbaycanın işğal altında olan 20 faiz ərazisində infrastruktur tamamilə dağıdılıb, 1949-cu il Cenevrə Konvensiyasının tələblərinə zidd olaraq milliyyətcə erməni olan mülki əhali kənardan gətirilərək bu ərazilərə zorla yerləşdirilir. Tərkibində BMT-nin Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığının nümayəndələrinin də iştirak etdiyi ATƏT-in Minsk Qrupunun Həmsədrlərinin Səhra Qiymətləndirmə Missiyası 2010-cu ilin oktyabrında işğal altında olan Dağlıq Qarabağa və ətraf 7 rayona səfər zamanı bu cür halların bir daha şahidi olublar.

BMT Təhlükəsizlik Şurasının 4 qətnaməsi, NATO PA, AŞPA, İKT və başqa təşkilatların qəbul etdiyi qərarlar münaqişənin Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində həlli üçün hüquqi baza yaratsa da, Ermənistan bunların heç birinə əməl etmək istəmir. Nə beynəlxalq təşkilatlar, nə də insan haqlarının müdafiəsindən ağızdolusu danışan bəzi dairələr isə sanki bunu görmür.

Bunun da səbəbi aydındır... Çünki, bu gün Ermənistan Respublikasına rəhbərlik edən şəxslər vaxtı ilə Dağlıq Qarabağ ərazisində separatizmi alovlandıran, dinc azərbaycanlı əhaliyə qarşı törədilmiş qanlı cinayətlərin iştirakçılarıdırlar. Yüz minlərlə insanın faciəsi hesabına hakimiyyətə gəlmiş bu şəxslərin qeyri-konstruktiv mövqeyi bu gün təkcə Azərbaycanın qaçqın əhalisini deyil, elə Ermənistan Respublikasının vətəndaşlarını da ağır vəziyyətə salıb. Ermənistan bütün regional layihələrdən təcrid olunub. Ölkə əhalisi aclıq və səfalət içində yaşayır. Erməni diaspora təşkilatları 20 il bundan əvvəl bu münaqişəni dünyaya dini münaqişə kimi çatdırsalar da, bu gün onlara gizli və aşkar dəstək verən, onlarla yaxından əməkdaşlıq edən dövlətlərin siyahısına baxdıqda bunun nə qədər cəfəng bir ideya olduğu aydın görünür.

Azərbaycan hökuməti bu gün köçkünlərin bilavasitə ehtiyaclarının təmin etmək üçün əlindən gələni edir. Müvəqqəti olaraq hazırda yaşadıqları yerlərdə işləmələri və təminatı üçün tədbirlər görür. Lakin dünya bilməlidir ki, bu azərbaycanlıların problemlərinin yeganə həlli yolu onların öz torpaqlarına qayıtmasıdır. Bu, hər bir insanın haqqıdır. Azərbaycan hökuməti nəyin bahasına olursa-olsun buna nail olmaq üçün səylər göstərəcəkdir.
image.jpeg68 Кб, 768x576
9 402852
fjala më e mirë në 1000 vitet e fundit
10 402853
كلش عظيم
11 402864
>>02853
Ирак æмæ Леванты пысылмон паддзахад у æхсæнадæмон террористон организаци æмæ квази-паддзахад, кæцы фæзындис 2014-æм азы 29 июны æмæ хоны йæхи «дунеон Халифат»-æй, йæ сæргълæууæг Абу-Бакр аль-Багдадийы та «дунеон халиф»-æй.

2016-æм азы ИЛПП-йы къухы сты стыр территоритæ Ирак æмæ Сирийы, йæ фæдонтæ та тох кæнынц Ливаны, Афгъанистаны, Мысыры, Ливийы, Нигерийы, Цæгат Кавказ æмæ бирæ æндæр бæстæты. ИЛПП-йы зæххыты пайда кæнынц шариатон хицауиуæджы хуызæй æмæ закъæттæй, йæ де-факто сæйраг сахар у Эр-Раккæ.
12 402873
j#z9Nj^ y`V x7E`N q7qR7E2$ `C 8qzR`Bj# t5$ — t`Bx2$ w5$ `C q7,F7U`V z]NYz6R 5`C `C 2$7x$j^ q7qR7E2$ qhEc c$1[D 5`C xj~B `C 8qzTiF = 9r#`Bb `C 3j#`B5^ jzéT`V6U = y9c% yiD 5t#2$ w5$ 95^6Y 5% 7j% w75{$j% — › r$7Rjr^`V › -

85$ t#<D`Bb `C tx#zTj# 8x^`N 9iD wzRt^`V 5,H 172#1G`B5^j# 1`Vt# 7zRqT`V - 5`C q7qR7E`V 9`C = `×`N`M wnE6 5`C 1`Cz`V xj~B › `N 1~C2 q7,F = l`C 92{#ej&8 › = wiF1 wzUzy9`V1D x$6Y jt%`V = `C q1J 9`C w5$ `C 8nEzqR5# = tiD j#7`V2#`× q`N7U2$ `C 13G5$ › `C 13G5$ j,F 35# q7R5% `C j1G6R › 5`C 7`Bb 55$ - 5hU5 q1H iG j1G `C 5w%5$ ~M6 = `C 8`N `B xj~B iG 9`V1D2$ 1[Jj% 9`C yj¸% 2iGq7R8`V w5$ 55$ y9j^`V = q5$ `C 17zE`V - 5{$iD 37yY iG z7,G 1[G`N z5#2# q`BzRiF 1~C2 7Yb#iF = 2r%2%2$ 1[G`N jw$5$ q7E18 5`C yj#51J = 2^x^ x=ˆ==ˆ=5iJzR zjr^iF - t6E 9hE5 37yY zjr^iF = 9hE5 8`C`× ˆ › `C j$w7R3F xj%35^`Bj$ Á › qEq`Vj#`Bb 55# 7j% w75{$j% — 35$ j#w7R1r^5`C 9qEq5$8 iFqzR`Bj#j´ t`Cj7Y1G`× `C tlE6 - lE 85$ 9lEy iG 5`C r#`N2% = tlE6 jzUz w5$ 85$ ziD`V iG = `C 8x^5{#5$ yj¸% 9qEq5$ 8t^`V x=ˆ==ˆ=5j - 51Jtx$ 5`C `B e7Yz`V z7E7`B2$ 7R5% x71D6R t# `B t`Bx17U`V z[Y`V - t1[G › `C lE 5{$iD 7E`V w1F16R tj$,G`C › 2#2 `B w75^`N eyR j`Vr#iF - qhEc jb#hUc 5# jw$5$ x$6Y zlE6 t5%1JiF = `C 35$ ej%17R2$ `C q`N7U2$ 1[G`N `C q7,F7U`V z]NYz6R -

lE 5{$iD iG w.D q7,F7U`V z]NYz6R = 1`Cz`V `C 8q[Tj`V 8nEzqR5# = y9c% iG q1J w`N `C 81`Vt# w3D - w5$ 85$ ziD`V = `B 8`Vt# t5% `B yj¸#8 5% q5# `C `B j2% yj¸% wnE6 5`C w`V 8`Vj#2$ 5`C `C 1iF1 - 5{$iD j#8`N q`N6U j#z9Nj^ 5`C `B 71D`V 5`C `C j1G6R 5`C j#z9Nj^ q6R q7R5% `C j1G6R 5`C qhEc - 35$ `B j2% 5% q7,F7U`V z]NYz6R › 8nEzqR5# › iG 1eD55$ `C q1J `B t`Bx17U`V w`N 1eH5 ~M6 5# jw$5$ 5`C zlE6 t5%1JiF - w#¬ 31D = `B q7,F7U`V z]NYz6R › 8nEzqR5# › = q5$ 2~B5 = q1J w5$ 9j$x$ 55$ `C x7E`N 1[Jj% 9`C iG zq[Yj1Fj´$ z]NYj - 35$ `B j2% iG 7t$r^2$ `C `B q7,F7U`V z]NYz6R › 8nEzqR5# › iG q1J w5$ `B 7eF7x%7R1D6Y q5{#`N 5# 5#3H6R 9`N6U 5`C tr^`V `B jhE5 j#z9Nj^ = w#¬ y9c% `B j$zR17zT z]NYz6R iG 7`V2#`× 5# l`M3G - 9hE5 8x^`N 9`C w5$ 5w%5$ c1H8 -

z7E`N r#`N qjx& `B q7,F7U`V z]NYz6R rj#r`V 5`C e7YhRx5 w^jzR18 › y7T`V x$6Y t1DciF › = 5# 2j$ 31D j#z9Nj^ rqE7Y8 yj¸% 1j$`B `N1J 17~B 9`C - wzRnE8`V 5`C 85$ = 5{$iD z5# w`V 5# `VxqjiH`B5^ 5% q7,F7U`V z]NYz6R = `C 35$ j#z9Nj^ qhE6 yj¸% w`V 7j$`ViD2$ q~C5 5`C z[Y`V = `C yj¸% x%51G`V 5#3H6R `VxqjiH`B5^ t5#5$ 9qEq5$2$ z[Y`V `B 9t^`V 5% 5{#w#5^ -
12 402873
j#z9Nj^ y`V x7E`N q7qR7E2$ `C 8qzR`Bj# t5$ — t`Bx2$ w5$ `C q7,F7U`V z]NYz6R 5`C `C 2$7x$j^ q7qR7E2$ qhEc c$1[D 5`C xj~B `C 8qzTiF = 9r#`Bb `C 3j#`B5^ jzéT`V6U = y9c% yiD 5t#2$ w5$ 95^6Y 5% 7j% w75{$j% — › r$7Rjr^`V › -

85$ t#<D`Bb `C tx#zTj# 8x^`N 9iD wzRt^`V 5,H 172#1G`B5^j# 1`Vt# 7zRqT`V - 5`C q7qR7E`V 9`C = `×`N`M wnE6 5`C 1`Cz`V xj~B › `N 1~C2 q7,F = l`C 92{#ej&8 › = wiF1 wzUzy9`V1D x$6Y jt%`V = `C q1J 9`C w5$ `C 8nEzqR5# = tiD j#7`V2#`× q`N7U2$ `C 13G5$ › `C 13G5$ j,F 35# q7R5% `C j1G6R › 5`C 7`Bb 55$ - 5hU5 q1H iG j1G `C 5w%5$ ~M6 = `C 8`N `B xj~B iG 9`V1D2$ 1[Jj% 9`C yj¸% 2iGq7R8`V w5$ 55$ y9j^`V = q5$ `C 17zE`V - 5{$iD 37yY iG z7,G 1[G`N z5#2# q`BzRiF 1~C2 7Yb#iF = 2r%2%2$ 1[G`N jw$5$ q7E18 5`C yj#51J = 2^x^ x=ˆ==ˆ=5iJzR zjr^iF - t6E 9hE5 37yY zjr^iF = 9hE5 8`C`× ˆ › `C j$w7R3F xj%35^`Bj$ Á › qEq`Vj#`Bb 55# 7j% w75{$j% — 35$ j#w7R1r^5`C 9qEq5$8 iFqzR`Bj#j´ t`Cj7Y1G`× `C tlE6 - lE 85$ 9lEy iG 5`C r#`N2% = tlE6 jzUz w5$ 85$ ziD`V iG = `C 8x^5{#5$ yj¸% 9qEq5$ 8t^`V x=ˆ==ˆ=5j - 51Jtx$ 5`C `B e7Yz`V z7E7`B2$ 7R5% x71D6R t# `B t`Bx17U`V z[Y`V - t1[G › `C lE 5{$iD 7E`V w1F16R tj$,G`C › 2#2 `B w75^`N eyR j`Vr#iF - qhEc jb#hUc 5# jw$5$ x$6Y zlE6 t5%1JiF = `C 35$ ej%17R2$ `C q`N7U2$ 1[G`N `C q7,F7U`V z]NYz6R -

lE 5{$iD iG w.D q7,F7U`V z]NYz6R = 1`Cz`V `C 8q[Tj`V 8nEzqR5# = y9c% iG q1J w`N `C 81`Vt# w3D - w5$ 85$ ziD`V = `B 8`Vt# t5% `B yj¸#8 5% q5# `C `B j2% yj¸% wnE6 5`C w`V 8`Vj#2$ 5`C `C 1iF1 - 5{$iD j#8`N q`N6U j#z9Nj^ 5`C `B 71D`V 5`C `C j1G6R 5`C j#z9Nj^ q6R q7R5% `C j1G6R 5`C qhEc - 35$ `B j2% 5% q7,F7U`V z]NYz6R › 8nEzqR5# › iG 1eD55$ `C q1J `B t`Bx17U`V w`N 1eH5 ~M6 5# jw$5$ 5`C zlE6 t5%1JiF - w#¬ 31D = `B q7,F7U`V z]NYz6R › 8nEzqR5# › = q5$ 2~B5 = q1J w5$ 9j$x$ 55$ `C x7E`N 1[Jj% 9`C iG zq[Yj1Fj´$ z]NYj - 35$ `B j2% iG 7t$r^2$ `C `B q7,F7U`V z]NYz6R › 8nEzqR5# › iG q1J w5$ `B 7eF7x%7R1D6Y q5{#`N 5# 5#3H6R 9`N6U 5`C tr^`V `B jhE5 j#z9Nj^ = w#¬ y9c% `B j$zR17zT z]NYz6R iG 7`V2#`× 5# l`M3G - 9hE5 8x^`N 9`C w5$ 5w%5$ c1H8 -

z7E`N r#`N qjx& `B q7,F7U`V z]NYz6R rj#r`V 5`C e7YhRx5 w^jzR18 › y7T`V x$6Y t1DciF › = 5# 2j$ 31D j#z9Nj^ rqE7Y8 yj¸% 1j$`B `N1J 17~B 9`C - wzRnE8`V 5`C 85$ = 5{$iD z5# w`V 5# `VxqjiH`B5^ 5% q7,F7U`V z]NYz6R = `C 35$ j#z9Nj^ qhE6 yj¸% w`V 7j$`ViD2$ q~C5 5`C z[Y`V = `C yj¸% x%51G`V 5#3H6R `VxqjiH`B5^ t5#5$ 9qEq5$2$ z[Y`V `B 9t^`V 5% 5{#w#5^ -
elvish.png93 Кб, 564x740
13 402874
14 403251
Na początku lat 80. XX wieku większość sprzedawanych w USA pistoletów strzelała nabojami 9 × 19 mm Parabellum lub .45 ACP. Wadą pistoletów kalibru 9 mm była zbyt niska zdolność obalająca wystrzeliwanych pocisków, natomiast broń strzelająca amunicją .45 ACP (11,43 mm) miała małą pojemność magazynków.

W 1983 roku kalifornijska firma Dornaus & Dixon opracowała pistolet Bren Ten. Strzelał on nową amunicją 10 mm Auto, produkowaną na zamówienie firmy Dornaus & Dixon przez szwedzką firmę Norma AB.

Nowy nabój miał łączyć zalety naboi 9 mm Parabellum i .45 ACP. Dzięki większemu kalibrowi i energii pocisku miał mieć zdolność obalającą wyższą od pocisków 9 mm, natomiast mniejsza średnica niż naboi .45 ACP umożliwiała skonstruowanie magazynków o dużej pojemności.

Nabój 10 mm Auto nie wzbudził większego zainteresowania. Po zaprzestaniu produkcji pistoletu Bren Ten opracowano wzorowane na Colcie M1911A1 pistolety Colt Delta Elite i Springfield Omega, ale nie zdobyły one dużej popularności.

W 11 kwietnia 1986 roku w Miami, w czasie próby aresztowania dwóch przestępców (incydent szeroko znany jako FBI Miami Shootout) zginęło dwóch agentów FBI, a trzech zostało ciężko rannych. Jak wykazała sekcja zwłok obaj przestępcy pomimo otrzymania śmiertelnych ran w pierwszych sekundach starcia (jeden z nich został trafiony w głowę, drugi dwukrotnie w klatkę piersiową), byli zdolni jeszcze przez kilka minut poruszać się i prowadzić celny ogień do agentów.

W efekcie wydarzeń w Miami FBI przeprowadziła w 1988 roku badania kilku naboi. W ich efekcie postanowiono przyjąć do uzbrojenia nabój 10 mm Auto. Ponieważ odrzut pistoletów strzelających tym nabojem uznano za zbyt wysoki, wersja dla FBI (oznaczona jako 10 mm FBI) opracowana przez firmę Federal miała być elaborowana mniejszą ilością prochu. Razem z nową amunicją zamówiono pistolety SW Model 1006. Pomimo elaboracji mniejszą ilością prochu, odrzut broni strzelającej nabojem 10 mm FBI okazał się nadal zbyt duży. Dlatego FBI zdecydowało się pozostawić w uzbrojeniu nabój 9 mm Parabellum, a nabój 10 mm FBI wycofano z uzbrojenia.

W latach 90. pojawiło się na rynku kilka nowych pistoletów kalibru 10 mm. Jednak duża długość naboju 10 mm Auto utrudniała przystosowanie do tego naboju istniejących typów pistoletów, a duży odrzut strzelającej nim broni utrudniał sprzedaż. Obecnie nabój 10 mm Auto jest nadal produkowany. Stał się także podstawą do zaprojektowania takich naboi jak .41 AE i .40 S&W
14 403251
Na początku lat 80. XX wieku większość sprzedawanych w USA pistoletów strzelała nabojami 9 × 19 mm Parabellum lub .45 ACP. Wadą pistoletów kalibru 9 mm była zbyt niska zdolność obalająca wystrzeliwanych pocisków, natomiast broń strzelająca amunicją .45 ACP (11,43 mm) miała małą pojemność magazynków.

W 1983 roku kalifornijska firma Dornaus & Dixon opracowała pistolet Bren Ten. Strzelał on nową amunicją 10 mm Auto, produkowaną na zamówienie firmy Dornaus & Dixon przez szwedzką firmę Norma AB.

Nowy nabój miał łączyć zalety naboi 9 mm Parabellum i .45 ACP. Dzięki większemu kalibrowi i energii pocisku miał mieć zdolność obalającą wyższą od pocisków 9 mm, natomiast mniejsza średnica niż naboi .45 ACP umożliwiała skonstruowanie magazynków o dużej pojemności.

Nabój 10 mm Auto nie wzbudził większego zainteresowania. Po zaprzestaniu produkcji pistoletu Bren Ten opracowano wzorowane na Colcie M1911A1 pistolety Colt Delta Elite i Springfield Omega, ale nie zdobyły one dużej popularności.

W 11 kwietnia 1986 roku w Miami, w czasie próby aresztowania dwóch przestępców (incydent szeroko znany jako FBI Miami Shootout) zginęło dwóch agentów FBI, a trzech zostało ciężko rannych. Jak wykazała sekcja zwłok obaj przestępcy pomimo otrzymania śmiertelnych ran w pierwszych sekundach starcia (jeden z nich został trafiony w głowę, drugi dwukrotnie w klatkę piersiową), byli zdolni jeszcze przez kilka minut poruszać się i prowadzić celny ogień do agentów.

W efekcie wydarzeń w Miami FBI przeprowadziła w 1988 roku badania kilku naboi. W ich efekcie postanowiono przyjąć do uzbrojenia nabój 10 mm Auto. Ponieważ odrzut pistoletów strzelających tym nabojem uznano za zbyt wysoki, wersja dla FBI (oznaczona jako 10 mm FBI) opracowana przez firmę Federal miała być elaborowana mniejszą ilością prochu. Razem z nową amunicją zamówiono pistolety SW Model 1006. Pomimo elaboracji mniejszą ilością prochu, odrzut broni strzelającej nabojem 10 mm FBI okazał się nadal zbyt duży. Dlatego FBI zdecydowało się pozostawić w uzbrojeniu nabój 9 mm Parabellum, a nabój 10 mm FBI wycofano z uzbrojenia.

W latach 90. pojawiło się na rynku kilka nowych pistoletów kalibru 10 mm. Jednak duża długość naboju 10 mm Auto utrudniała przystosowanie do tego naboju istniejących typów pistoletów, a duży odrzut strzelającej nim broni utrudniał sprzedaż. Obecnie nabój 10 mm Auto jest nadal produkowany. Stał się także podstawą do zaprojektowania takich naboi jak .41 AE i .40 S&W
15 404009
это какой язык блять?
16 414566
>>04009
արհում՝ իրենց դիմացկունությանը, ցածր արտադրական ծախսերի և հեշտ օգտագործման շնորհիվ։ Այն արտադրվել է շատ երկրներում և օգտագործվել է ինչպես կանոնավոր, այնպես էլ անկանոն զինված ուժերի, հեղափոխական և ահաբեկչական կազմակերպությունների, բացյ այդ, հիմք է հանդիսացել զարգացնելու բազմաթիվ այլ բնորոշ և անձնակազմի ծառ
17 414603
>>04009
Иврит походу
18 414605
>>02715 (OP)
паста с /k/ расходимся

>



Վաղ արտադրության ԱԿ-74-ը առաջին իսկական գրոհային հրացաններից մեկն էր։ Նույնիսկ վեց տասնամյակ անց, ԱԿ-74 մոդելը և դրա տարբերակներ ամենաշատ օգտագործվող և ամենահայտնի գրոհային հրացաններից են աշխարհում՝ իրենց դիմացկունությանը, ցածր արտադրական ծախսերի և հեշտ օգտագործման շնորհիվ։ Այն արտադրվել է շատ երկրներում և օգտագործվել է ինչպես կանոնավոր, այնպես էլ անկանոն զինված ուժերի, հեղափոխական և ահաբեկչական կազմակերպությունների կողմից։ ԱԿ-74-ն, բացյ այդ, հիմք է հանդիսացել զարգացնելու բազմաթիվ այլ բնորոշ և անձնակազմի ծառայող հրազեների տեսակներ։ Աշխարհում, ավելի շատ ԱԿ տեսակի հրացաններ են արտադրվել, քան մյուս բոլոր գրոհային հրացանները միասին վերցրած։
Vagh artadrut’yan AK-74-y arrajin iskakan grohayin hrats’annerits’ mekn er. Nuynisk vets’ tasnamyak ants’, AK-74 modely yev dra tarberakner amenashat ogtagortsvogh yev amenahaytni grohayin hrats’annerits’ yen ashkharhum՝ irents’ dimats’kunut’yany, ts’atsr artadrakan tsakhseri yev hesht ogtagortsman shnorhiv. Ayn artadrvel e shat yerkrnerum yev ogtagortsvel e inch’pes kanonavor, aynpes el ankanon zinvats uzheri, heghap’vokhakan yev ahabekch’akan kazmakerput’yunneri koghmits’. AK-74-n, bats’y ayd, himk’ e handisats’el zargats’nelu bazmat’iv ayl bnorosh yev andznakazmi tsarrayogh hrazeneri tesakner. Ashkharhum, aveli shat AK tesaki hrats’anner yen artadrvel, k’an myus bolor grohayin hrats’annery miasin verts’rats.
Show more
Early generation AC-74 was one of the first real guns. Even six decades later, the AK -74 model and its variants are among the most widely used and most popular rebels in the world due to their durability, low production costs, and ease of use. It has been produced in many countries and has been used by both regular and irregular armed forces, by revolutionary and terrorist organizations. The AC-74, as openly, was the basis for developing many other typical and crew-type firearms. In the world, more types of AK rifles have been produced than all other guns taken together.
19 414624
Что за язык? На иврит не похоже. Ни слова понять не могу.
20 414625
>>14605

>паста с /k/ расходимся


ебать ты шерлок
это паста в википедии
21 414781
>>14624
Шаурмянский.
22 417331
>>02715 (OP)
бамп
Тред утонул или удален.
Это копия, сохраненная 8 января 2019 года.

Скачать тред: только с превью, с превью и прикрепленными файлами.
Второй вариант может долго скачиваться. Файлы будут только в живых или недавно утонувших тредах. Подробнее

Если вам полезен архив М.Двача, пожертвуйте на оплату сервера.
« /w/В начало тредаВеб-версияНастройки
/a//b//mu//s//vg/Все доски