Полноценно оценить результаты встречи Путина и Лугабе практически невозможно хотя бы потому, что бОльшая часть их содержания останется за кадром.

Однако главное, что обсуждают сегодня - кредит на 1,5 млрд. долларов.

Некоторым видится за этим жест поддержки со стороны Кремля.

Так ли это?

Отчасти, безусловно, да. Могли бы, если бы хотели утопить немедленно, вообще ничего не давать и стало бы все очень кисло.

Но давайте посмотрим в комплексе.

Мы уже знаем, что 1 миллиард Лугабе просил на рефинансирование существующего долга (а всего в этом году надо выплатить 3,9 миллиардов). А ещё мы знаем, что Минск пообещал выплатить 325 миллионов долга за газ, на чем настаивала Москва. И вот, от кредита практически ничего не остается.

Это нельзя назвать жестом поддержки просто потому, что выделяемая сумма ни в коей мере не позволит Лугабе удержать сваливающуюся в пике экономику. Она лишь позволит не допустить банкротства уже в этом году. Но с учетом всех иных проблем и долгов, даже с этим кредитом в 2021 Беларусь войдет сильно обедневшей и на грани коллапса.

Второй момент из встречи, который многие сегодня обсуждают - фраза Путина о том, что в 1992-94 гг. Россия взяла на себя обязательства по отношению к Беларуси и будет их исполнять и при Лугабе, и при другой власти.

Здесь не только намек на то, что нынешнего руководителя рассматривают как уходящую фигуру. Здесь, главным образом, намек на другое. И это очень болезненный намек для Лугабе.

Сейчас в меньшей мере (в свете постоянной грызни), но с самого начала своей президентской карьеры и до последних лет Лугабе очень четко играл в роли "решальщика" и "добытчика" в Москве. В глазах номенклатуры, директората и силовиков, в общей, всей той публики, которая всегда смотрит на Восток, он представал единственным человеком, который может привезти оттуда ресурсы. В рамках этой модели всегда наиболее рьяно в Беларуси уничтожались не прозападные политики и движения, а именно пророссийские - чтобы не нарушать монополию. И государству же принадлежала монополия продвижения здесь российских интересов.

И вот сегодня Путин практически прямой речью сказал, что дает 1,5 миллиарда не Лугабе, а в рамках "обязательств", которые будут "исполнять" и при другой власти. Фактически, серпом по... дали понять, что Лугабе больше - не "решальщик" и место, что называется, вакантно.

А кредит - лишь потому, что немедленный дефолт Беларуси в пределах пары месяцев не нужен никому и России в первую очередь.

Таким образом, из того, что нам сейчас известно о результатах встречи (оговариваюсь, потому что, мало ли, вдруг ещё что вылезет), ничего не говорит о том, что Москва чем-то ещё готова помогать Лугабе. И разговор вышел отнюдь не таким судьбоносным, как от него ожидали.

Валер КАРБАЛЕВІЧ, палітычны аглядальнік Радыё Свабода

Масква падштурхоўвае Лукашэнку да канстытуцыйнай рэформы і новых выбараў
Мяркую, што галоўным пытаньнем парадку дня перамоваў у Сочы было вырашэньне беларускага палітычнага крызісу.
Сустрэчы Лукашэнкі з Пуціным папярэднічалі дзьве важныя падзеі, якія можна лічыць прэлюдыяй.
Перш за ўсё, беларускі лідэр даў вялікае інтэрвію расейскім дзяржаўным СМІ. Яго галоўны мэсыдж расейскай эліце даволі просты. У Беларусі няма рэвалюцыі або народнага пратэсту. Па вуліцах шпацыруе жменька адшчапенцаў, якія кіруюцца Захадам. А заходнія краіны імкнуцца ажыцьцявіць «каляровую рэвалюцыю» ў Беларусі выключна дзеля таго, каб падрыхтаваць пляцдарм для такой жа рэвалюцыі ў Расеі. Таму, падтрымліваючы Лукашэнку, вы, расіяне, ратуеце сябе. У сувязі з гэтым ад мяне не павінны патрабаваць шмат саступак у абмен на дапамогу Расеі. Нэўтралізуючы беларускую рэвалюцыю, я ўжо аказваю вам велізарную паслугу.
Другая падзея. У суботу і нядзелю ў Беларусі прайшлі масавыя акцыі пратэсту. Нягледзячы на рэзкі разгон махавіка рэпрэсій (13 верасьня затрымалі 774 чалавек), маштаб пратэсту не спадае.
Вось з такім цяжкім палітычным багажом Лукашэнка паехаў да Пуціна. Палітычны банкрут, ня здольны даць рады пратэстам і наогул праблемам сваёй краіны, прыехаў прасіць дапамогі. Маўляў, дапамажы ўтрымаць уладу. Карацей, сучасны варыянт карціны «Вяртаньне блуднага сына».
Сытуацыя зьневажальная ня толькі асабіста для Лукашэнкі, які вымушаны ўпрошваць свайго заклятага суперніка. Яна зьневажальная для Беларусі ў цэлым. Яе лёс спрабуюць вырашыць у суседняй дзяржаве. Нешчасьлівы канец казкі пра Лукашэнку як абаронцу беларускага сувэрэнітэту.
Але глядзіце, якая дзіўная лёгіка. Лукашэнка гатовы весьці перамовы, торг, дыялёг пра будучы лёс Беларусі з кіраўніком суседняй дзяржавы, але не з уласным народам. Ён ня можа прынізіцца да дыялёгу зь беларусамі. Весьці дыскусію з падданымі — гэта ганьба, а вось прасіць дапамогі ў суседняга сувэрэна — цалкам прымальна. Гэта лёгіка сярэднявечнага манарха.
Цяпер пра зьмест перамоваў і пра іх вынікі. Лідэры прыехалі ў Сочы з розным парадкам дня. Лукашэнка хацеў бы атрымаць ад Расеі дапамогу: палітычную, дыпляматычную, інфармацыйную, а перадусім — фінансавую.
Пуцін заявіў, што Расея плянуе даць Беларусі крэдыт у $1,5 млрд. З ранейшай інфармацыі ад расейскіх урадоўцаў вынікае, што гаворка ідзе пра реструктурызацыю доўгу. Такім чынам, беларуская рэвалюцыя прымусіла Маскву вярнуцца да палітыкі датацый свайму саюзьніку.
Думаю, тэма «паглыбленьня інтэграцыі» абмяркоўвалася. Верагодна, Лукашэнка даў чарговыя цьвёрдыя абяцаньні. Але ня больш за тое.
Бо менавіта цяпер раптоўна падпісваць нейкія дакумэнты, напрыклад, тыя самыя «дарожныя карты», зусім не да часу. Гэта магло б стаць дадатковым алеем у агонь беларускіх пратэстаў. Дый беларуская намэнклятура сустрэла б гэта неадназначна. Тыя часы, калі Лукашэнка мог прымаць любыя аднаасобныя рашэньні, ні на кога не зважаючы, прайшлі.
Мяркую, што галоўным пытаньнем парадку дня перамоваў у Сочы было вырашэньне беларускага палітычнага крызісу. Пуцін цалкам падтрымаў Лукашэнку ў яго змаганьні зь беларускім народам. Бо перамога «каляровай рэвалюцыі» ў Беларусі — страшны сон Крамля. Гэта стала б дрэнным прыкладам для Расеі.
Аднак Масква лічыць, што вырашаць беларускі палітычны крызіс толькі з дапамогай сілы было б няправільна. Маўляў, акрамя бізуна, грамадзтву трэба прапанаваць і пернік, паказаць моркаўку. І Ўладзімір Пуцін, і кіраўнік МЗС Сяргей Лаўроў раней публічна заяўлялі, што ў Беларусі неабходная канстытуцыйная рэформа, а затым — датэрміновыя прэзыдэнцкія выбары. Гэты ход і павінен, паводле сцэнару Крамля, выканаць функцыю такой моркаўкі, якая б задаволіла беларускае грамадзтва. Магчыма, што менавіта на такіх умовах Пуцін падтрымаў Лукашэнку.
У інтэрвію расейскім мэдыя мінулым тыднем Лукашэнка казаў пра тэрміны прыняцьця новай Канстытуцыі і датэрміновых выбараў вельмі няпэўна. Маўляў, можа быць.
Вось і падчас сустрэчы ў Сочы пра канстытуцыйную рэформу ў Беларусі гаварыў чамусьці Пуцін, а не Лукашэнка. Гледзячы па ўсім, менавіта Масква цісьне на Менск, падштурхоўваючы да гэтага кроку. Лукашэнка нібыта і пагаджаецца, але неахвотна.
Здаецца, вакол гэтай канстытуцыйнай рэформы і будуць разгарацца палітычныя жарсьці бліжэйшым часам.